Yr Athro Louise Steel yn cynrychioli prosiect TALES Arfordirol yn Nigwyddiad Canol Tymor Hinsawdd a Threftadaeth Ddiwylliannol Fforwm Belmont
Cynrychiolodd yr Athro Louise Steel, Prif Ymchwilydd prosiect TALES Arfordirol a Chyfarwyddwr Ymchwil Hwb Clymblaid UNESCO-MOST BRIDGES ym Mhrifysgol Cymru Y Drindod Dewi Sant (PCYDDS), y Brifysgol yn ddiweddar yng Nghyfarfod Ar-lein Canol Tymor Gweithredu Ymchwil Cydweithredol Hinsawdd a Threftadaeth Ddiwylliannol (CCH) 2023 Fforwm Belmont.
Daeth y digwyddiad ag ymchwilwyr ynghyd o un ar bymtheg o brosiectau rhyngwladol a ariennir gan Fforwm Belmont, a phob un yn archwilio croestoriad newid hinsawdd a threftadaeth ddiwylliannol. Yn rhan o sesiwn lawn y Sgyrsiau Byr, lle’r oedd gan bob prosiect 2 funud a hanner i gyflwyno eu hamcanion a’u cynnydd allweddol. Cyflwynodd yr Athro Steel ganfyddiadau allweddol prosiect TALES Arfordirol, sy’n gweithio gyda chymunedau yng Nghymru, Alaska a Bae Dulyn i ymchwilio i sut mae gwybodaeth ac arferion traddodiadol yn helpu poblogaethau arfordirol i addasu i’r hinsawdd sy’n newid.
Mae TALES Arfordirol, dan arweiniad PCYDDS, wedi’i seilio ar ethnograffeg a hanes llafar, ac mae’n archwilio sut mae traddodiadau byw yn cael eu cynnal a’u trawsnewid mewn ymateb i bwysau amgylcheddol. Yng Nghymru, mae’r prosiect yn dogfennu mentrau cymunedol megis Câr y Môr - menter ffermio cefnfor adfywiol sy’n adfywio arferion bwyd môr traddodiadol o fewn model busnes cylchol, cynaliadwy. Mewn cyferbyniad, mae straeon gan y Coraclwyr, ymarferwyr pysgota afon ar raddfa fach, yn datgelu pryderon ynghylch stociau pysgod sy’n dirywio a pholisïau cyfyngol sy’n bygwth bywoliaethau canrifoedd oed.
Yn Alaska a Dulyn, mae’r prosiect yn tynnu sylw at rôl bwerus gwybodaeth rhwng cenedlaethau wrth drosglwyddo arferion cynaliadwy, yn enwedig mewn pysgota a stiwardiaeth amgylcheddol.
Wrth fyfyrio ar y digwyddiad, meddai’r Athro Steel:
“Roedd yn fraint cyflwyno ein gwaith ar ran PCYDDS a TALES Arfordirol. Yr hyn rydyn ni’n ei weld yw bod systemau gwybodaeth traddodiadol a brodorol nid yn unig yn bwysig ar gyfer deall y gorffennol - maen nhw’n llunio gwytnwch yn y dyfodol. Rhaid clywed lleisiau lleol mewn polisi hinsawdd os ydym ni am greu atebion cyfiawn a chynaliadwy.â€
Daeth y digwyddiad i ben gyda sesiwn syniadau ar y cyd, lle nododd ymchwilwyr allweddeiriau a rennir gan gynnwys adrodd straeon, gwybodaeth frodorol, ac addasu, gan baratoi’r ffordd ar gyfer trafodaethau thematig a gwaith cydweithredol yn y dyfodol.
Mae cyfraniad yr Athro Steel yn tynnu sylw at ymrwymiad parhaus PCYDDS i ymchwil gymunedol effeithiol sy’n pontio treftadaeth, gweithredu ar newid hinsawdd a chydweithredu rhyngwladol.
Gwybodaeth Bellach
Arwel Lloyd
Prif Swyddog Cyfathrebu a Chysylltiadau Cyhoeddus
Cyfathrebu Corfforaethol a Chysylltiadau Cyhoeddus
E-bost: arwel.lloyd@pcydds.ac.uk
¹ó´Úô²Ô:&²Ô²ú²õ±è;07384&²Ô²ú²õ±è;467076