Crefftau Dylunio Gwydr, Cerameg a Gemwaith

Routes
Sioe raddio BA Crefftau Dylunio 2025
Mae archwiliad cyfoethog eto yn sioe Crefftau Dylunio eleni yng Ngholeg Celf Abertawe. Mae’r gwaith celf yn amrywio o wydr lliw wedi’i fondio a’i baentio â llaw sydd wedi’i ysbrydoli gan rythmau drwm a bas i swigod gwydr lliw wedi’u toddi mewn odyn sy’n archwilio ymwybyddiaeth ofalgar a hylifol.
Ym maes cerameg mae natur a’r amgylchedd naturiol yn thema gref ymhlith y garfan sy’n graddio eleni. Defnyddiwyd prosesau cerameg traddodiadol i archwilio cysyniadau cysylltiedig â’r amgylchedd ac arfer cynaliadwy gan arbrofi gyda chlai gwyllt o leoliadau yng Nghymru. Gwydro arbrofol a llestri a daflwyd sy’n dynwared patrwm a lluosrifau mewn natur. Mae’r rhain yn eistedd ochr yn ochr â darnau cerfluniol sy’n adrodd straeon tywyll.
Yn ogystal â hyn, byddwch yn gweld arloesi mewn deunyddiau naturiol lle mae ffurfiau tebyg i anatomeg wedi’u tyfu o hedyn i wreiddyn gan roi sylwadau ar natur ddarfodedig bywyd.
Mae Crefftau Dylunio yn rhoi’r cyfle i fyfyrwyr ddysgu’r sgiliau gwneud 3D creadigol sydd eu hangen i weithio’n broffesiynol gyda gwydr, cerameg a gemwaith. Mae ein myfyrwyr yn darganfod eu llais creadigol wrth ddatblygu sgiliau gwneud â llaw draddodiadol a dulliau digidol cyfoes.
Rydym yn annog pob llais ac angerdd unigol, mae hyn yn amlwg eto yn yr ystod amrywiol o waith sydd yn y sioe eleni. 
Hoffai’r timau academaidd a thechnegol longyfarch ein graddedigion 2025. Rydym yn dymuno’r gorau i chi ar gyfer eich teithiau creadigol yn y dyfodol, mae wedi bod yn bleser gweithio’n agos gyda chi.
@dyluniocrefftaupcydds
Ein Gwaith
Fel artist cerameg gyda chefndir mewn cadwraeth, rwy’n archwilio’r croestoriad rhwng gwrthrychau, hanes, a’r amgylchedd. Gan ddefnyddio clai gwyllt a safleoedd diwydiannol adfeiliedig yng Nghymru, mae fy ngwaith yn cofleidio naturioldeb a chynaliadwyedd, gan drawsnewid deunyddiau segur yn gelf sy’n llawn sentimentaliaeth ac ymdeimlad dwfn o le.
Mae fy arfer wedi’i wreiddio yn atseiniau emosiynol Hiraeth am ymgysylltu â thirweddau a hanesion. Drwy adennill deunyddiau anghofiedig, fy nod yw creu llestri sy’n ymgorffori hanfod y tir wrth feithrin deialog rhwng y gorffennol a’r presennol. Mae fy ngwaith, sydd wedi’i ysbrydoli gan natur yn gwahodd gwylwyr i brofi’r berthynas ddofn rhwng cof a deunydd, gan bontio’r diriaethol a’r anniriaethol. e.
- Gwefan: Earthly-creations
- Linktree:

Mae fy ngwaith yn dechrau a gorffen gyda straeon. Mae straeon, cymeriadau a llên hen fytholeg Cymru a naratifau hanesyddol yn fy ysbrydoli i greu. Rwy’n ceisio rhoi llais i’r rhai sy’n cael eu hanwybyddu a’r anghofiedig, gan adael i’w straeon arwain fy lluniadau ac mae’r darluniau hynny yn ysbrydoli fy ngwneud.
Mae’r straeon hyn yn hanesyddol, yn ddiwylliannol, yn fytholegol. Rwy’n cael fy nhynnu at y grotesg, yr annisgwyl a’r dirgel.
Rwy’n defnyddio fy lluniadau fel glasbrint, gan eu datblygu’n weithiau cerfluniol sy’n dod â syniadau dychmygol i gorfforoldeb. Mae’r rhain yn glasurol ond yn anghonfensiynol ar yr un pryd, weithiau’n annifyr, ond maent yn gwahodd y gwyliwr i edrych yn agosach gan eu gwahodd i ddechrau ar daith, drwy storïau sydd wedi’u cuddio yn fy nghreadigaethau. Maent yn themâu hanesyddol, cymdeithasol sy’n pwysleisio treigl amser a chefndir sy’n adlewyrchu’r diwydiannol, y traddodiadol, y pensaernïol neu’r eiconig, ac maent i gyd wedi’u cymysgu’n swrrealaidd.
Mae fy ngherfluniau fel portreadau o’r straeon y maent yn tarddu ohonynt. Maent yn dathlu gwydnwch, undeb, cryfder a gobaith. Maent yn cofleidio a dod o hyd i brydferthwch yn yr hyn sy’n hynod ac yn rhyfedd. Maent yn gwehyddu themâu o farwolaeth a’r aruchel, gan wasanaethu nid yn unig fel atgof am chwedlau anghofiedig ond fel archwiliad o bŵer naratif, hud a chof sy’n hyfryd wahanol.

Artist cerameg yw Emily Jones ac mae ei harfer yn cael ei ddiffinio gan chwilfrydedd di-baid ac angerdd dros wthio ffiniau gwydr. Yn ystod ei hamser yn y brifysgol, ymgollodd ym mhob agwedd ar gerameg, o gywirdeb taflu olwynion i alcemi ceramig gwydr. Mae ei gwaith yn cyfuno crefft, gwyddoniaeth a natur i fynd ar drywydd nod beiddgar; harneisio manteision seicolegol a ffisiolegol natur drwy gelf gerameg.
Yn ystod ei hymchwil traethawd hir ar fiomorffedd, darganfu Emily fod bodau dynol yn profi manteision iechyd mesuradwy nid yn unig o gyswllt uniongyrchol â natur, ond yn ogystal o amlygiad i batrymau, lliwiau a gweadau sy’n ein hatgoffa o natur.  Gyda’r mewnwelediad hwn, aeth ati i ddal hanfod natur mewn gwydrin.
Mae ei chyfres ddiweddaraf yn astudiaeth mewn arbrofi, gan gyfuno cemeg gwydrin a natur anrhagweladwy odyn i greu arwynebau organig, esblygol sy’n dynwared gweadau a lliwiau’r byd naturiol. Mae pob llestr maint palmwydd yn cael ei daflu, ei docio a’i gynnig fel cynfas i’r gwydreddau lifo a thrawsnewid - gwrthrych agos atoch sydd wedi’i gynllunio i adfer y cysylltiad dynol â natur mewn byd sy’n ddirlawn yn ddigidol.
Mae gwaith Emily yn herio terfynau cerameg, gan ei leoli fel arloesedd deunyddiol ac offeryn ar gyfer llesiant emosiynol a synhwyraidd.    

Nod y prosiect hwn oedd creu cynrychiolaeth gorfforol o’m mhrofiad o gerdded llwybr arfordir Penfro. Cwblhawyd y daith yn ystod mis Mehefin 2024, ac roedd yn un o gyflawniadau mwyaf fy mywyd.
Gan ddefnyddio cyfeiriadau a gasglwyd ar hyd y ffordd yn fy nyddiadur, mae pob un o’r un ar ddeg o ddarnau hyn wedi’u gwneud fel ymgorfforiad o’r daith hon. Cafwyd maint pob darn ei bennu gan bellter y milltiroedd a deithiwyd bob dydd, ac mae lliw pob llestr yn dod o’r clai gwyllt a gasglwyd ar y daith ar y diwrnod hwnnw. Mae’r prosiect hwn wedi fy ail gysylltu â’r tir lle cefais fy magu, mae wedi dysgu mwy i mi amdano ac wedi gadael i mi archwilio’r syniad o hiraeth.
Mae pob un o’r un ar ddeg o ddarnau wedi’u hadeiladu gan ddefnyddio coil, mewn ffordd drefnus araf sy’n dynwared y daith gerdded ei hun. Fe’m hysbrydolwyd ar y dechrau gan lestri’r Brythonaidd cynnar, cyn eu hystumio a’u hesblygu i’w ffurfiau oddfog carbwl. Proseswyd y clai a gasglwyd a’i wneud yn ddeunydd y gellir ei ddefnyddio, cyn cael ei drawsnewid i’r dull hynafol o selio cerameg, a elwir yn ‘terra sigillata’.
Yn ogystal, rwyf wedi gwneud amrywiaeth o lestri wedi’u taflu, fel adlewyrchiad o’r darnau mwy. Y ffurf lai yw lle y daw siâp gwreiddiol y darnau mwy sydd wedi fy nghaniatáu i greu set o wrthrychau mwy swyddogaethol. Yn olaf, mae gan bob lleoliad dorodango cyfatebol i ddangos gwir bersonoliaeth y clai. Mae’r dechneg hon yn dal nodweddion craidd y clai, gan sefyll fel cyferbyniad llwyr i’r darnau sydd wedi’u tanio.

Celf fu fy angerdd erioed, yn enwedig darlunio a dwdlan, ac rwyf hefyd wedi teimlo ymgysylltiad dwfn â natur o oedran cynnar. Roedd treulio 15 mlynedd yn Ffranc – 14 yn Alsace ac un yn y De – wedi caniatáu i mi gofleidio prydferthwch y byd naturiol yn llawn.
Mae’r profiad hwn wedi llunio fy nghreadigrwydd yn ddwfn, gan fy ysbrydoli i ddal lliwiau a gweadau natur drwy ddarluniau haniaethol. O’r eiliad i mi ddarganfod gwydr a wasgir mewn odyn, trawsnewidiodd fy nhaith artistig yn archwiliad dwfn o sut mae golau, gwead a ffurf yn rhyngweithio i greu ystyr.
Fel myfyriwr BA yn PCYDDS Abertawe, rwyf wedi ymgolli yn y dechneg hon, gan gryfhau fy niddordeb brwd mewn celfydd gwydr yn ogystal â hybu fy niddordeb mewn gwthio ffiniau dylunio gwydr cyfoes. Mae fy ngwaith wedi’i ddylanwadu’n drwm gan y cysylltiad rhwng natur, iechyd meddwl a mynegiant artistig. D
rwy ymgorffori elfennau celf niwrograffig i’m dyluniadau, rwy’n ymdrechu i drosi dyfnder emosiynol i ddarnau gwydr cyffyrddadwy trochol. Mae’r rhyngweithio rhwng y broses yn yr odyn a’r rheolaeth sydd gennyf wrth lunio fy nghyfansoddiadau yn fy nghyfareddu - gan gynnig cyfleoedd di-ri ar gyfer arbrofi a darganfod. Wrth i mi barhau i fireinio fy sgiliau, rwy’n edrych ymlaen at wthio fy ffiniau artistig ymhellach yn fy astudiaethau meistr, gan gofleidio posibiliadau newydd, a dyfnhau fy nghysylltiad â fy nghrefft.
- Instagram:
- Gwefan: mariejoyglassartist
- E-bost: mariejoyglassartist@gmail.com

Rhythm mewn gwydr
Mae rhythm mewn gwydr yn archwiliad o synau a rhythm y curiad drwm trwm a phwerus a geir o fewn cerddoriaeth drwm a bas sy’n cael ei phortreadu mewn gwydr. Wedi’i ddarlunio ym mhob darn unigol, mae pŵer y drwm i fod i ddod drwodd a’ch taro, eich llenwi ag egni ac ymdeimlad o fywyd.
Mae’r holl wydr wedi’i beintio â llaw i guriad y drwm a’r siapiau, y lliwiau a’r gweadau sydd wedi deillio o’r gerddoriaeth.   Siapiau trionglog du yw’r hyn rwy’n delweddu’r curiad i’w efelychu ac mae’r rhain wedi’u hadeiladu i ymddangos yn weledol fel eu bod yn arnofio yn yr awyrgylch o’u cwmpas.
Cyflwynir y gwrthgyferbyniad rhwng ffurfiau trwm tywyll a’r awyrgylch niwlog ffrwd dywod ym mhob darn.  Nid oes cromliniau’n bresennol yn fy ngwaith, oherwydd i mi, mae siapiau cromlinog, organig yn cynrychioli gwendid. O ganlyniad mae pob darn wedi’i adeiladu o ffurfiau trionglog.
Mae hyn yn portreadu’n ymhellach y ffaith bod y gwrthrychau gwydr hyn yn cynrychioli cryfder. Mae curiad y drwm a cherddoriaeth bas yn arbennig o bwysig i mi gan mai dyma’r egni sy’n tanio fy mywyd. Fel rhywun sy’n dioddef gyda gorbryder, rwy’n gweld mai cryfder y curiad cerddorol yw’r grym sy’n fy ngalluogi ac mae’n dod ag ymdeimlad o hyder a chryfder i mi oresgyn y pryder sy’n ceisio fy nhynnu i lawr. Oherwydd hyn, rwyf yn datblygu ffyrdd o ymgorffori’r gerddoriaeth yn y cyfrwng gwydr.   

Rwy’n defnyddio dwylo blastr i archwilio’r cysylltiadau rhwng pydredd a bywiogrwydd yn fy nghasgliad diweddaraf, gyda phob darn yn cynnwys paentiadau bach sy’n annog adfyfyrio. Mae’r dwylo’n cynrychioli eiddilwch a chryfder, ac maent yn cael eu gwisgo a’u heneiddio’n fwriadol i gyfleu hyn. Mae’r ffasâd adfeiliedig yn symbol o dreigl amser, tra bod y tu mewn bywiog, lliwgar yn dangos byd mewnol cyfrinachol o fywyd a chreadigrwydd sy’n aros i gael ei ddatgelu.
Mae fy nghariad at beintio ffigurynnau bach yn ddylanwad cryf ar fy ngwaith. Rwy’n gwerthfawrogi rhoi sylw i fanylder a chreu storïau llai mewn lleoliadau bach. Drwy ymestyn y dull hwn i ffurfiau cerfluniol mwy, gallaf greu deialog rhwng y cain a’r beiddgar, gyda lliwiau bywiog. Mae’r trawsnewidiad o ddarnau bach i ddarnau mwy yn fy nghaniatáu i arbrofi gyda ffyrdd newydd o adrodd straeon a chwestiynu cysyniadau sefydledig o raddfa mewn celf.
Mae’r lliwiau llachar sy’n dod o arwynebau pydredig yn cynrychioli cryfder a phrydferthwch mewn amherffeithrwydd. Mae pob lliw yn cynrychioli emosiwn neu brofiad penodol, gan ddangos pan fydd pethau’n ymddangos i gael eu chwalu, mae gobaith o hyd am ddisgleirdeb ac adfywiad. Hoffwn addasu canfyddiadau pobl am ddirywiad, gan eu hannog i weld fel rhan naturiol o fywyd yn hytrach na rhywbeth i’w osgoi neu ei ofni.
Hoffwn hyrwyddo’r syniad o fetamorffosis drwy’r casgliad hwn, lle gall pydredd a lliw gydfyw. Rwy’n credu bod gan gelf y pŵer i ysbrydoli emosiynau ac ysgogi meddwl, ac rwyf eisiau cynhyrchu darnau sy’n taro tant gyda’r gwylwyr.
Mae fy nghelf yn annog y gwylwyr i sylwi ar y prydferthwch yn y gwywedig a’r ardderchog, gan eu hatgoffa bod bywyd llawn cyferbyniadau rhyfedd. Rwyf am i fy nghelf fod yn ddrych sy’n ysbrydoli myfyrdod ac yn gwahodd trafodaethau am gymhlethdodau bywyd, gan ein hatgoffa bod pob haen yn naratif sy’n aros i gael ei ddarganfod.

Vitae Vestigia – Olion Bywyd
Mae Vitae Vestigia yn gasgliad sydd wedi’i wreiddio mewn trawsnewidiad – deunydd, cof ac ystyr. Drwy arwain twf gwreiddiau glaswellt gwenith o fewn mowldiau latecs wedi’u castio o ffurfiau ysgerbydol dynol, rwy’n archwilio’r tensiwn rhwng bywyd a marwolaeth, rheolaeth ac anrhagweladwyedd, presenoldeb ac absenoldeb.
Bydd y pum darn yn y gyfres hon yn ffurf y sternwm, yr asgwrn cefn, y droed, yr elin a’r llaw a’r benglog. Mae’r darnau ysgerbydol hyn yn adnabyddadwy ar unwaith, ond eto maent wedi’u cyfoethogi â symbolaeth haenog - symudiad, hunaniaeth, amddiffyniad a breuder y cyflwr dynol. Wrth i’r gwreiddiau dyfu, maent yn rhyngweithio â’r ffurfiau hyn, gan eu meddalu, eu hail-lywio, a chaniatáu natur i adennill yr hyn a oedd unwaith yn sefydlog.
Mae’r corff o waith hwn yn tynnu ar athroniaethau ecoleg dywyll a’r rhyfedd, yn ogystal â thraddodiad y memento mori, wedi’i ail-ddychmygu drwy lens ecolegol. Daw’r gwreiddiau’n gydweithredwyr byw, gan lunio a meddalu cyfuchliniau’r corff, gan ddatgelu gwydnwch mater organig ac anochel pydredd.
Mae gweithio gyda deunyddiau byw wedi gofyn am amynedd, breuder a pharodrwydd i ollwng gafael. Mae’r prosiect hwn wedi herio fy nisgwyliadau o reolaeth a pherffeithrwydd, gan fy nysgu i gofleidio anghysur ac ymddiried yn y broses o newid. Nid cyfres o wrthrychau yn unig yw Vitae Vestigia – mae’n sgwrs rhwng y corff a’r ddaear, rhwng pydredd ac adfywio, rhwng yr hyn a fu, a’r hyn sy’n parhau i dyfu.
