Y gorffennol yn agor drws i’r dyfodol i un o raddedigion Llambed
Mae graddio gyda BA mewn Archaeoleg o Brifysgol Cymru Y Drindod Dewi Sant yn nodi carreg filltir arwyddocaol i Julia Jones.
Y cyntaf yn ei theulu i ennill gradd, mae Julia hefyd yn dderbynnydd balch Gwobr E.R. Prichard am Archaeoleg, gwobr y mae’n teimlo’n anrhydeddus ac yn ddiolchgar iawn am ei derbyn.
Dywed: “Fel y cyntaf yn fy nheulu i ennill gradd prifysgol, mae gan y cyflawniad hwn ystyr bersonol ddofn. Fe wnaeth fy rhieni, a adawodd yr ysgol yn 14 oed i weithio’n llawn amser wrth fagu tri o blant, feithrin moeseg waith gref a synnwyr dwfn o ddyfalbarhad ynof. Byddai fy nhad diweddar, a fu farw’n anffodus yn ystod fy ail flwyddyn o astudio, wedi bod yn hynod falch o’r garreg filltir hon”.
Dewisodd Julia ddilyn rhaglen addysg uwch ar ôl profi dirywiad sylweddol yn ei hiechyd, a olygodd fod angen seibiant gyrfa. Gyda’i phlant wedi tyfu, cafodd ei hun ar groesffordd a phenderfynodd gofrestru ar gyfer Blwyddyn Sylfaen mewn Archaeoleg. Roedd hyn, meddai, yn naid i’r anhysbys ac yn ymdrech fwriadol i ehangu ei gorwelion. “Roeddwn i’n awyddus i ddatblygu sgiliau newydd, dyfnhau fy ngwerthfawrogiad o ddiwylliant yr Aifft, ac archwilio twf deallusol a phersonol y tu hwnt i’r rolau yr oeddwn wedi’u meddiannu o’r blaen. Nod allweddol oedd meithrin meddylfryd academaidd a gwella fy llythrennedd digidol, tra hefyd yn darganfod dimensiynau newydd o fy hunaniaeth y tu hwnt i famolaeth”.
Roedd cael hyfforddiant mewn gwaith maes, yn enwedig y cloddiadau dan arweiniad y darlithwyr Ros Coard a Quentin Drew, yn uchafbwynt amlwg o’r radd lle cymerodd ran yn y broses gloddio o’r cychwyn i’r diwedd a rhoddodd brofiad uniongyrchol amhrisiadwy i mi. Cyfrannodd arolygu safleoedd gyda lefel dympi, cynnal asesiadau safle cyflym, cloddio ffosydd, a datgelu offer fflint yn dyddio’n ôl i’r cyfnodau Neolithig a Mesolithig at ddealltwriaeth gadarn o weithgarwch dynol yn y gorffennol. Dywed: “Roeddwn i’n ffodus i weithio ochr yn ochr â gweithwyr proffesiynol blaenllaw mewn archaeoleg, anthropoleg, geoarchaeoleg, palynoleg a dendrocronoleg, a gyfoethogodd fy nysgu yn sylweddol”.
Rhoddodd ei thraethawd hir israddedig gyfle unigryw iddi ymgymryd ag ymchwil wreiddiol yn Amgueddfa Caerfyrddin. Dywed: “Canolbwyntiais ar gatalogio casgliad o ffigurynnau angladdol bach o’r Aifft a ddygwyd yn ôl gan yr archaeolegydd o’r 18fed ganrif, Ernest Harold Jones, a oedd â chysylltiadau hanesyddol ag ardal Caerfyrddin. Caniataodd y prosiect hwn i mi uno ymholiad academaidd ag ymchwil guradurol a dyfnhau fy niddordeb mewn Eifftoleg ymhellach”.
Meddai Ros Coard, darlithydd mewn Archaeoleg: “Mae gweithio gyda Julia wedi bod yn brofiad yr un mor gyfoethog i ni fel staff. Mae ei chwestiynu cyson (a’i chwestiynau) wedi ein gyrru i roi mwy ac i ymgysylltu mwy â hi a’r garfan myfyrwyr. Ychydig iawn sydd gennym wedi’i wneud, ar gloddio, yn ein labordai, neu yn yr ystafelloedd darlithio heb i Julia ofyn pam neu beth amdano. Mae hi’n fyfyrwraig gydag awydd cryf am ddysgu, chwilfrydedd deallusol yr un mor gryf ond yn anad dim, llawenydd i fod wedi gweithio gyda hi. Mae’r wobr yn haeddiannol iawn”.
Yn ystod ei hastudiaethau, derbyniodd Julia ddiagnosis o ADHD a oedd yn annisgwyl ac yn arwyddocaol iawn. “Er bod hyn yn cyflwyno heriau parhaus ac eiliadau o hunan-amheuaeth, cryfhaodd y profiad fy ngwydnwch yn y pen draw”, meddai. “Gyda chefnogaeth eithriadol staff academaidd, yn enwedig Melanie Long, datblygais y strategaethau a’r hyder oedd eu hangen i oresgyn y rhwystrau hyn i lwyddo yn fy astudiaethau”.
Rwy’n argymell y cwrs hwn yn galonnog i unrhyw un sydd ag angerdd dros ddarganfod, hanes a dysgu rhyngddisgyblaethol. Mae’r cwricwlwm yn gyfoethog ac amrywiol, gan gwmpasu amgueddfeydd, treftadaeth, archaeoleg ac anthropoleg, gyda chanllawiau ac adborth cyson gan ddarlithwyr ymroddedig.
Wrth fyfyrio ar ei hamser yn Y Drindod Dewi Sant, mae Julia yn disgrifio’r profiad fel un trawsnewidiol. “Rwyf wedi ennill nid yn unig sgiliau academaidd, ond hefyd hyder personol, hunanhyder a chyfeillgarwch gydol oes,” meddai. “Yn bwysicaf oll, rwyf nawr yn teimlo fy mod wedi fy nghyfarparu i ddilyn llwybr gyrfa newydd boddhaol.” Mae hi’n chwilio am swydd ar hyn o bryd ac mae’n falch o fod wedi sicrhau ei chyfweliad swydd cyntaf.
Mae Julia’n dod i’r casgliad “Mae’r gorffennol wedi agor fy nyfodol drwy’r Drindod Dewi Sant”.
Gwybodaeth Bellach
Arwel Lloyd
Prif Swyddog Cyfathrebu a Chysylltiadau Cyhoeddus
Cyfathrebu Corfforaethol a Chysylltiadau Cyhoeddus
E-bost: arwel.lloyd@pcydds.ac.uk
ô:&Բ;07384&Բ;467076